De casus
‘Ik zag de angst in de ogen van de logistiek manager van het ziekenhuis waar ik een grote opdracht doe. Daar is zoveel stress: dat geeft mij nóg meer kortsluiting. Het nieuws van de laatste tijd, wat ik zie gebeuren in de ziekenhuizen waar ik voor werk, de krappe bezettingen en de onlogica van de keuzes die de politiek maakt: ik slaap er écht slecht van’.
In deze blog vijf tips zodat je door kunt slapen en uitgerust wakker wordt.
De bron van slecht slapen
Waarom liggen we ‘s nachts wakker? Er zijn grofweg drie hoofdredenen:
1. Spanningen en zorgen: bijvoorbeeld over werk, relatie, gezondheid en/of geld.
2. Lichamelijke klachten: ziekte en ongemakken van jezelf of een ander.
3. Psychologische klachten: deze relateren aan gevoelens, gedachten en gedrag.
In het geval van Willem zien we dat spanningen en zorgen hem uit zijn slaap houden. Maar is dat alles? Dieper onderzoek tijdens de intervisiesessie geeft inzicht: er is meer aan de hand.
Gedachten doen ertoe
‘Als ik werk, dan ben ik belangrijk’, en terwijl hij het hardop zegt, fronst hij zelf zijn wenkbrauw. ‘Ik zie het patroon waar ik inzet zelf ook wel: als ik maar hard genoeg werk, als ik maar al mijn afspraken nakom, altijd betrouwbaar ben en van 6 uur ’s morgens tot 20 uur in de avond werk, dan…’
En toen werd het even stil.
Ja, wat dan?
Dan heeft Willem:
- Geen tijd voor zichzelf
- Geen aandacht voor thuis
- Een groot schuldgevoel
- Een gebrekkige nachtrust
- Weinig energie
- Een zeer negatief oordeel over zichzelf op het moment dat het (weer) niet lukt.
En dus ook: de gedachte dat hij belangrijk is. Zijn frons wordt dieper.
Gevoelens doen ertoe
Willem is open. Wij waarderen zijn oprechtheid: naar jezelf kijken en zien welke (negatieve) gedachten je leiden op jouw levenspad, is namelijk alleen voor de moedigen onder ons.
Dat al zijn gedachten effect hebben op hoe zijn leven verloopt, is evident. Wij vragen ons nieuwsgierig af: wat is de reden dat Willem zo druk is met alle zijn gedachten en waarheden? ‘Het geeft op een bepaalde manier rust en controle. En tegelijk ook niet’.
Vertel, wij zijn benieuwd!
We komen uit bij Willem en zijn gevoel van eigenwaarde: Willem heeft geen hoge pet op van zichzelf. En al dat harde werken is een perfecte afleiding om maar niet te hoeven voelen, hoe hij zich wezenlijk voelt. Ten diepste.
‘Rond mijn 18e kreeg ik een ernstig ongeluk en tijdens de maanden van herstel heb ik mij ongezien, ongehoord en onbegrepen gevoeld. Eenmaal op de been ben ik er er alles aan gaan doen om te bewijzen dat ik het wel waard ben om gezien, gehoord en begrepen te worden’.
Hij realiseert zich, dat hij een van de belangrijkste bewegingen vergat te maken in die tijd: de weg naar binnen. De weg naar binnen waar hij pijn, verdriet en schuldgevoelens heeft ervaren. Die stap was te moeilijk. Te pijnlijk ook.
Maar wacht even, we hadden het toch over slapen en niet over een traumatiserende ervaring?
Klopt helemaal. Wat we kunnen zien in de casus van Willem, is dat (onderdrukte) gevoelens van eerder, onze gedachten in het heden kunnen beïnvloeden. We leggen zo een enorme druk op onszelf, met alle lichamelijke en psychologische gevolgen van dien.
Bewust leven en werken zorgt ervoor dat je lekker wakker wordt.
Gedrag doet ertoe
Al dat harde werken, je gezin op de derde of vierde plek zetten, het geloven van al die innerlijke stemmen die zeggen dat je tekort schiet, niet belangrijk genoeg bent, maar ook het jezelf laten verzuipen in werk: het is allemaal gedrag. Gedrag dat tot stand komt op basis van gedachten en ongeziene gevoelens van eerder.
En jij maar denken dat je jezelf belangrijker moet maken dan je al bent, waardoor je uiteindelijk in een negatieve spiraal terecht komt. Je alleen maar meer gaat werken, meer gaat roken, meer koffie gaat drinken (of zwarte thee), je meer suiker gaat eten, te zout en te laat eet, minder sport, meer gedoe krijgt met je geliefden en dus… nog slechter slaapt.
Nou ja, je kent het wel.
En juist de herkenning binnen de groep, maakte het draaglijk voor Willem tijdens de intervisiesessie: we zijn allemaal wel ergens beschadigd en het is ons allemaal wel ergens niet gelukt om de verbinding met onszelf te krijgen en/of te houden. Niets menselijks is ons vreemd en dat zorgt voor mildheid. Het uitzicht dat je altijd en alsnog het contact met jezelf kunt herstellen, geeft rust. Is dat genoeg om lekker te gaan slapen?
Lekker slapen doe je zo
Deze vijf tips helpen je om verder uit de negatieve spiraal van slecht slapen te komen:
1. Zie slecht slapen niet als een oorzaak van een slechte dag, maar als een gevolg van jouw gedachten, jouw (ongeziene) gevoelens en jouw gedrag.
2. Krijg meer inzicht in de gedachten die jij gelooft, die jou sturen in jouw gedrag.
3. Ontdek welke gevoelens jij zelf ongezien laat en maak actief verbinding met deze gevoelens.
4. Ga voor jezelf na, welk gedrag jij vertoont dat niet bijdraagt aan een goede nachtrust. Stop daarmee.
5. Doe moeite. Dit keer voor jezelf.
En werkt het? Laat het ons weten in de comments!
Werkt het niet en wil je wel slapen als een roos? Dan toch maar minder koffie, eerder stoppen met beeldschermen voordat je gaat slapen, na 20 uur niet meer eten, minderen met alcohol of doordeweeks gewoon helemaal niet drinken, moeilijke taken voor overdag bewaren, lastige gesprekken eerder voeren en zorgen dat je slaapkamer heerlijk opgeruimd en gelucht is.
